زندگی انسان عصر حاضر با هر سنی و در هر جایگاه اجتماعی با تکنولوژی عجین شده است. رشد سریع علمی و به خصوص فناوری هر روز وسایل جدیدی با کاربردهای متنوع روانه بازار می‌کند. فناوری در حوزه‌های مختلف از جمله پزشکی، سبک زندگی، محیط زیست، مهندسی و … نفوذ و آنها را دچار تحول اساسی کرده است. این تغییرات در راستای تسریع، بهبود روند یک فعالیت و سهولت در انجام دادن آن است. خانه‌های امروزی نیز در سال‌های اخیر با آغوش باز از فناوری نوین استقبال کرده‌اند. اینترنت اشیا (Internet of things) با هدف اتصال تمامی وسایل به اینترنت روزبه‌روز نمود بیشتری در زندگی ما پیدا می‌کند و نتیجه این تغییرات پیدایش مفهومی به نام «خانه هوشمند» یا همان Smart Home است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با این مفهوم و سازوکار آن آشنا شویم.
فهرست‌های این نوشته
خانه هوشمند چیست؟
شما معمولا در خانه خود، محل کار یا اماکن عمومی حداقل از وسایلی مانند درهای اتوماتیک، تجهیزات امنیتی، اجاق‌گاز زمان‌دار، تلویزیون هوشمند، لامپ‌های روشنایی کنترلی، دوربین‌های مداربسته، سیستم‌های ایمنی، پرده‌های برقی و… استفاده می‌کنید. تا این‌جای کار هربخش به صورت مجزا عمل کرده و کنترل می‌شود. اما تصور کنید که بتوان همه این وسایل را به کمک یک سیستم یکپارچه و یک سناریوی از پیش تعیین شده با توجه به نیاز شما کنترل کرد؛ آن هم در هرجای دنیا و فقط با چند کلیک ساده. اینجاست که مفهوم خانه هوشمند معنادار می‌شود.
در واقع خانه هوشمند خانه‌ای است که در آن وسایل و تجهیزات از طریق یک شبکه باسیم یا بی‌سیم (مثلا Wifi یا Bluetooth) به یک سیستم مرکزی وصل شده و کنترل و هدایت آنها از طریق این سیستم مرکزی صورت می‌گیرد. فرمان این سیستم مرکزی هم از طریق کلیدهای هوشمند، ریموت کنترل جامع، پنل مرکزی لمسی، موبایل و تبلت در دستان شما خواهد بود.
ساختمان هوشمند کاهش مصرف انرژی برق و سوخت و در نتیجه کاهش هزینه‌های ناشی از آنها، افزایش ایمنی ساختمان و درنهایت آرامش و آسایش را برای شما به ارمغان می‌آورد. اهمیت این موضوع با اشاره به اینکه ما انسان‌ها درصد زیادی از زمان‌مان را در ساختمان‌ها سپری می‌کنیم، نمود بیشتری پیدا می‌کند.
ابتدا باید بگوییم که برای ساختن خانه هوشمند حتما لازم نیست همه وسایل را یک‌جا به این سیستم وصل کنید. شما می‌توانید براساس نیاز و سلیقه‌ی شخصی کم‌کم این سیستم را توسعه دهید. مثلا از سیستم روشنایی شروع کنید، سپس سیستم سرمایشی و گرمایشی را به آن اضافه کنید و در ادامه وسایل دیگر را به این لیست بیافزایید.
تعریف سناریو در خانه هوشمند
با توجه به نیاز شما و تعداد دستگاه‌های موجود در ساختمان که به مرکز کنترل هوشمند وصل هستند می‌توان سناریوهای مختلف و جذابی را تعریف و پیاده‌سازی کرد. برای درک بیشتر این موضوع که خانه هوشمند به چه صورتی عمل می‌کند، بیایید با هم چند سناریوی پیش‌فرض را برای استفاده از این سیستم مثال بزنیم:
سناریوی اول
مثلا شما می‌توانید هر زمان و در هر مکان، سیستم امنیتی خانه یا محل کارتان مانند دوربین‌های مداربسته، دزدگیر و سیستم اعلام حریق را چک کنید. گرمایش و یا سرمایش ساختمان را متناسب با میل‌تان تنظیم کنید. یا قبل از ورود به محل در زمان خاصی این سیستم ها را روشن و خاموش کنید. همچنین می‌توانید این سناریو را طوری بچینید که با باز شدن پنجره یا رسیدن دمای محیط به درجه خاصی، سیستم سرمایشی یا گرمایشی ساختمان فعال یا غیرفعال شود. حتی می‌توانید با رفت‌وآمد به بخش‌های مختلف ساختمان میزان نور و روشنایی را مطابق میل‌تان تنظیم کنید. اگر هنگام ترک خانه هم فراموش کردید که درب یا پنجره‌ای را ببندید و یا چراغی را خاموش نکردید، سیستم به شما هشدار داده تا مشکل را حل کنید.
سناریوی دوم
در این سناریو اگر سفر هستید، برای حفظ امنیت بیشتر منزل می‌توانید نشانه‌های حضورتان در خانه را شبیه‌سازی کنید. مثلا در هنگام غروب آفتاب پرده‌ها کشیده شوند و سیستم روشنایی منزل فعال شود و حتی تلویزیون و یا سیستم‌های صوتی و تصویری دیگر در زمان خاصی روشن شده و با فرمان شما کانال پخش تلویزیون عوض شود و هر زمان مایل بودید سیستم خاموش شود. صبح هم که شد پرده‌ها کشیده شوند و سیستم پخش موزیک روشن شود. به این صورت کسی متوجه عدم حضور شما نخواهد شد. جدای از این‌ها حس‌گرها حرکت افراد غریبه در منزل را تشخیص داده و از طریق پیامک و ایمیل شما را در جریان وجود فرد غریبه در منزل قرار می‌دهند. به کمک دوربین‌های مداربسته نیز امکان رصد لحظه‌ای ساختمان امکان‌پذیر خواهد بود.
همچنین اگر حیوان خانگی دارید می‌توانید مقدار و ساعت آب و غذا دادن به آنها را کنترل کنید. باغچه، گل و گیاهان هم از این قاعده مستثنا نیستند و می‌تواید مقدار و ساعت آبیاری هرکدام را تنظیم نمایید تا با خیالی آسوده از سفر خود لذت ببرید.
خانه هوشمند چگونه کار می‌کند؟
خانه هوشمند برای فعالیتش نیازمند یک سیستم یکپارچه است. بوسیله یکسری سنسورهای نصب شده بر روی وسایل ساختمان و در مواردی موجود در این وسایل، از وضعیت موجود گزارش تهیه می‌شود و برای کنترل‌کننده مرکزی که قلب سیستم است، فرستاده می‌شود. این ارتباط دوطرفه، با پروتوکل‌های خاص و از طریق کابل، اینترنت، Wifi یا Bluetooth امکان‌پذیر است. تمامی فرامین موجود در سناریوها هم با توجه به اطلاعات دریافت شده از هر دستگاه، از طریق همین کنترل‌کننده مرکزی به تجهیزات و وسایل منزل صادر می‌شود.
رابط‌های کاربری در خانه‌های هوشمند شامل کلیدهای هوشمند، ریموت کنترل جامع، پنل مرکزی لمسی، موبایل و تبلت و… هستند. از طریق این ابزارها شما می‌توانید فرمان دلخواه‌تان را صادر کنید و سناریوی خود را پیاده‌سازی نمایید.
اگر برای‌تان سوال شده که بخش اجرای فرامین مثل باز و بسته کردن در‌ها، حرکت باز و بسته شدن پرده‌ها و یا روشن و خاموش شدن دستگاه‌ها چطور اتفاق می‌افتد، باید بگوییم که این کار توسط عمل‌گراها (حرکت دهنده‌ها) انجام می‌شود.
چرا خانه هوشمند؟
سبک زندگی انسان‌های امروزی نسبت به گذشته تغییرات چشم‌گیری داشته و این در همه ابعاد زندگی مشهود است. ما ناگزیر به مدیریت هزینه‌ها و منابع در دسترس‌مان هستیم. همچنین باید برای رسیدن به رفاه و آرامش و دوری از مشغله‌های روزمره چاره‌ای بیاندیشیم. در این راستا هوشمند‌سازی ساختمان می‌تواند کمک شایانی به ما داشته باشد.
از مهم‌ترینِ این مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش امنیت و ایمنی ساختمان
- بهینه‌سازی مصرف انرژی و زمان
- کنترل کردن تجهیزات و وسایل منزل در هر مکان و هر زمان
- لوکس بودن که باعث افزایش ارزش ملک می‌شود
- تسهیل در مراقبت از کودکان و سالمندان
- کاهش هزینه‌ها در درازمدت
- سیستم بسیار کارا و اقتصادی
- افزایش سطح رفاه
- نصب و راه‌اندازی آسان و …
چه قسمت‌ها و وسایلی از ساختمان را می‌توان هوشمند کرد؟
با وجود تلاش‌ها و دستاوردهای قابل توجه در این زمینه هر روز شاهد عرضه فناوری‌ها و گجت‌های جدید در این راستا هستیم. اما برای نمونه می‌توان موارد زیر را نام برد:
- روشنایی و نورپردازی
- سرمایش و گرمایش
- سیستم حفاظتی و امنیتی
- تلویزیون و سینمای خانگی
- کنترل و پخش موسیقی
- پرده‌های برقی
- سیستم اعلام حریق
- سیستم تغذیه حیوانات
- درهای پارکینگ
- درب‌های ورود و خروج
- سایبان‌ها
- آیفون تصویری برای کنترل افراد پشت درب ورودی ساختمان
- سقف‌های متحرک
- آبیاری باغچه
- کنترل استخر و جکوزی
- کنترل حرکات
- قطع و وصل شدن شیرهای گاز
- و …
کلام آخر؛ از مزایای خانه هوشمند بهره ببرید
سبک زندگی مردم در جوامع امروزی در جهت رفاه و آسایش تغییرات اساسی نسبت به گذشته داشته است. فناوری بخش بزرگی از این تغییرات را رقم زده و کنترل و انجام بسیاری از کارها و امورات را تسهیل بخشیده است. در چند سال اخیر متخصصان، فناوری را در جهت مدیریت اشیا و بخش های مختلف ساختمان در اختیار گرفته‌اند و مفهومی به نام خانه هوشمند را معنا بخشیده‌اند. در خانه هوشمند با استفاده از یک مرکز کنترل می‌توان وسایل الکترونیکی خانه و همچنین برخی از وسایل را با استفاده از نصب وسایل جانبی الکترونیکی و مکانیکی کنترل کرد. به این ترتیب زندگی در خانه برای شما راحت‌تر و لذت‌بخش‌تر خواهد شد.
مقاله خوبی بود جالب بود برام چون فکر می‌کردم که برای داشتن خانه هوشمند نیاز به هزینه بسیار زیادی هست و کل سیستم باید باهم پیاده‌سازی بشه در صورتیکه با خوندن این مقاله متوجه شدم میشه با چند وسیله مثلا لامپ‌ها و سیستم روشنایی شروع کرد و کم‌کم وسایل دیگه رو هم به این سیستم اضافه کرد. ممنون از شما
درود بر شما خوشحالیم که این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته
مقاله خوبی بود ولی اگر از نکات فنی، پلن کار و فرآیند پیاده‌سازی و رفتن به سمت خانه هوشمند هم بگین خیلی عالی میشه
سپاس از شما و پیشنهادتون
در آپدیت بعدی مقاله حتما این مورد رو اضافه می کنیم.